شروع ایمنی با آفرینش انسان همراه بوده است. دورانی که طبیعت و حیوانات وحشی به عنوان تهدیدی برای انسان های اولیه به شمار می رفتند. بشر اولیه نیز مانند سایر موجودات، اجتناب از خطر را به صورت غریزی برای نجات زندگی جانوری خود انجام می داد. از دیدگاه روان شناسی نیز بعد از نیازهای فیزیولوژیک، نیاز به ایمنی مانند غرایز انسانی جزو پایه‌ای ترین نیازهای انسان در جهت رشد و شکوفایی او محسوب می شود.
در دورانی که تنها ابزار انسان سنگ و چوب و استخوان بود، با توجه به نوع و ماهیت خطرات، شیوه‌ی اجتناب از آنها نیز تغییر کرد و بشر به تدارک تمهیداتی برای مقابله با خطرات مربوط به تهیه ابزار پرداخت.
در عصر آهن و پس از آن با ظهور وسایل حمل و نقل و به خدمت در آمدن طبیعت، استفاده از ابزار و تجهیزات جدید آغاز شد و ایمنی شکل تازه‌ای به خود گرفت و در انقلاب صنعتی با تحولی بزرگ همراه شد. امروزه ایمنی با پشت سر نهادن حفاظت صنعتی و سیستم‌های مدیریتی، پا به حوزه رفتار نهاده است.
مهمترین دلایل برای روی آوردن به ایمنی و توسعه اهداف و برنامه‌های آن حس بشردوستی، حفظ و ارتقاء ایمنی افراد، پرهیز از هزینه‌های مستقیم و غیر‌مستقیم و رعایت قانون است. در دوران تولید خانگی و دوران تولید دستی نیز ایمنی مورد توجه قرار گرفت. دوران سیستم حرفه‌ای از قرن 16 با ایجاد کارگاه‌های صنعتی کوچک قوانین داخلی(دستورالعمل‌های تجربی) برای بهبود شرایط کاری تدوین شد و در دوران تولید صنعتی در اواخر قرن 17 و اوایل قرن 18 ابتدا در انگلستان با بوجود آمدن انقلاب صنعتی، اجزاء سیستم در تولید یعنی انسان، ماشین، ابزار، مواد و سازه همگی جهت رفع نقاط ضعف و شرایط خطرناک انجام کار بازبینی شدند.
با وقوع انقلاب صنعتی در سالهای 1760 تا 1830 در انگلستان و سرایت آن به دیگر کشورهای اروپایی نیروی محرکه و الکتریکی بوجود آمد و با گسترش اختراعات و اکتشافات به تدریج کارهای دستی، ماشینی شد. هر چند انقلاب صنعتی برای انسان آسایش زیادی بهمراه آورد و باعث گسترش پیشرفت در کلیه مظاهر و شئون حیاط شد، لیکن این دگرگونی‌ها جنبه‌های منفی را نیز به دنبال داشته که مهمترین آنها حوادث صنعتی، سر و صدا، آلودگی محیط زیست و آلودگی هواست. درباره پیشگیری از حوادث باید اذعان داشت که بشر با قیمتی گزاف و دردناک تجربه اندوزی کرده است.
بهداشت و ایمنی از سال 1885 با هم مطرح شده‌اند و هر جا که ایمنی مطرح شده است سخن از بهداشت و محیط نیز به میان آمده است. مباحث ایمنی بعد از انقلاب صنعتی به دلایل افزایش آمار مرگ کارگران مطرح گردید. مسائل محیط زیست نیز بعد از انقلاب صنعتی به وجود آمد و به شکل حادی مطرح گردید. همچنین به دلیل شرایط و سنگینی کار درمعادن زغال سنگ و افزایش بیماری های ناشی از کار در میان کارگران بحث بهداشت نیز مطرح گردید و در گام بعدی ارتباط بین بیماری و وقوع حادثه کشف گردید.یعنی پی بردند که وقتی کارگری بیمار شود حادثه می آفریند یا اینکه دچار حادثه می شود . با افزایش بیماری ها، حوادث نیز افزایش می یابد و این‌ها به گونه‌ای به یکدیگر متصل هستند. به جهت اهمیت این موضوع می‌بینیم که در قانون کار آمریکا که در سال 1970 تصویب شده است بخشی تحت عنوان ((رایت تونو)) گنجانده شده است که بر حق کارکنان و کارگران نسبت به شناخت خطرات و مشکلات محیط کارشان تصریح دارد. این مساله یکی از حقوق کارکنان است و باید توسط کارفرمایان به آگاهی آنان برسد تا بدانند در چه محیطی کار کنند.
تاریخچه بهداشت حرفه ای در ایران :
شروع فعالیتهای رسمی در زمینه ایمنی و بهداشت کار در ایران به سال 1325 همزمان با تشکیل وزارت کار و امور اجتماعی و تدوین قانون کار بر می گردد. در سال 1337 قانون مزبور با اصطلاحات و تغییراتی بصورت قانون به تصویب رسید که در این قانون وظایف مربوط به ایمنی و بهداشت کار بعهده اداره کل بازرسی کار محول گردیده بود. این وضعیت تا قبل از سال 1362 ادامه داشت تا اینکه پس از تشکیل جلسات متعددی کارشناس و جلب نظر وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداری وقت و پیشنهاد و تصویب نامه مورخه 1362/10/03 هیات دولت و به منظور جلوگیری از دوباره‌کاری و ارتقاء کیفیت ارائه خدمات برای حفظ و بالا بردن سلامت شاغلین، مسائل بهداشتی محیط کار و کارگران به وزارت بهداری محول گردید و انجام این وظیفه، ابتدا واحدی تحت عنوان واحد بهداشت حرفه ای در دفتر کل خدمات بهداشتی ویژه تاسیس و سپس به اداره کل بهداشت حرفه ای تغییر نام یافت. اداره کل بهداشت حرفه‌ای در آن زمان مسئولیت حفظ و ارتقاء سطح سلامت نیروهای شاغل کشور در حرف مختلف را عهده دار گردید تا اینکه با تصویب قانون کار جدید درتاریخ آبانماه سال 1369 و به استناد ماده 85 این قانون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عهده دار نظارت بر مسائل بهداشتی درمانی کارگران و محیط کار و وزارت کار و امور اجتماعی عهده دار نظارت بر ایمنی و حفاظت فنی کارگران گردید .در حال حاضر مسئولیت نظارت و اجرای برنامه ها و طرحهای بهداشت حرفه ای در کشور بعهده مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی می‌باشد که مسئولین ایمنی شرکت‌ها وظیفه اعمال قوانین در کارگاه‌ها را از طرف این وازارت خانه به عهده دارند.
